SỬ DỤNG THẢO DƯỢC PHÒNG TRỊ BỆNH HOẠI TỬ GAN TỤY CẤP

Thảo dược là một trong những nguyên liệu tiềm năng được sử dụng phổ biến trong phòng trị bệnh cho người và động vật. Nhiều loại thảo dược được ghi nhận có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát dịch bệnh vì chứa nhiều chất có hoạt tính kháng oxy hóa, kháng vi khuẩn, giảm stress và tăng cường hệ miễn dịch trên động vật. Những năm qua, nhiều nghiên cứu đã được tiến hành để tìm ra các loại thảo dược mới có thể sử dụng được để phòng bệnh AHPND trên tôm.

Cao chiết lá ổi

Một nghiên cứu của TS Bùi Thị Bích Hằng (Trường Thủy sản, Đại học Cần Thơ) được thực hiện nhằm đánh giá miễn dịch, tăng trưởng và khả năng kháng Vibrio parahaemolyticus trên TTCT. Theo đó, thí nghiệm bổ sung cao chiết lá ổi với nồng độ 0, 1, 5 và 10 g/kg thức ăn trong 28 ngày, tiếp tục nuôi tôm đến 56 ngày để đánh giá tăng trưởng. Thí nghiệm cảm nhiễm với V. parahaemolyticus cũng được thực hiện để đánh giá khả năng phòng bệnh cho tôm của cao chiết lá ổi.

Kết quả cho thấy, bổ sung cao chiết lá ổi ở nồng độ 5 g/kg thức ăn cho giá trị tổng tế bào máu, hoạt tính phenoloxidase, khả năng thực bào và sản sinh các phần tử oxy hóa cao nhất, đồng thời các protein có liên quan đến miễn dịch (lysozyme, superoxide dismutase, glutathione peroxidase,...) cũng được biểu hiện.

Ngoài ra, tăng trưởng của tôm được bổ sung cao chiết lá ổi cũng cao hơn so với tôm đối chứng, trong đó thí nghiệm bổ sung cao chiết lá ổi (5 g/kg thức ăn) có tốc độ tăng trưởng cao nhất và hệ số tiêu tốn thức ăn thấp nhất. Sau cảm nhiễm với vi khuẩn V. parahaemolyticus, tỷ lệ sống của tôm được bổ sung cao chiết lá ổi (5 g/kg thức ăn) đạt 72,27%, cao hơn so với các nghiệm thức còn lại.

Cao chiết lá vối

Các nhà khoa học của Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế và Trường Đại học Y Dược, Đại học Huế cũng đã thực hiện nghiên cứu để đánh giá khả năng kháng khuẩn của cao chiết lá vối đối với vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây bệnh hoại tử gan tụy cấp tính trên TTCT.

Lá vối được ngâm chiết bằng ethanol 96%, ethanol 55% và nước cất. Tất cả cao chiết đều có khả năng kháng vi khuẩn V. parahaemolyticus. Trong đó, cao chiết lá vối ngâm chiết bằng ethanol 96% có khả năng kháng vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus mạnh nhất với đường kính vòng kháng khuẩn trung bình 17,9 mm. Nồng độ ức chế tối thiểu của cao chiết lá vối ngâm chiết bằng ethanol 96%, ethanol 55% và nước cất lần lượt là 6,25, 12,5 và 100 mg/mL. Nồng độ diệt khuẩn tối thiểu tương ứng là 12,5, 50 và 200 mg/mL. Cao chiết chứa flavonoid, coumarin và tannin và có tiềm năng sử dụng để phòng trị bệnh do Vibrio parahaemolyticus gây ra trên TTCT.

Chất chiết lá bàng, diệp hạ châu thân đỏ

Theo PGS.TS Trần Thị Tuyết Hoa, Trường Thủy sản, Đại học Cần Thơ, đối với tôm, chất chiết lá bàng (Terminalia catappa), diệp hạ châu thân đỏ (Phyllanthus urinaria) bổ sung vào thức ăn cho TTCT được xác định mang lại nhiều kết quả tích cực giúp phòng bệnh cho tôm nuôi. Đặc biệt trong kiểm soát bệnh hoại tử gan tụy cấp tính.

Cụ thể, sau 4 tuần sử dụng thức ăn bổ sung thảo dược, kết quả ghi nhận: Nồng độ bổ sung 1% chất chiết lá bàng hoặc 1% chất chiết diệp hạ châu thân đỏ có hiệu quả tốt về tăng trưởng. Bổ sung thức ăn cho tôm giống 1% chất chiết bàng giúp TTCT tăng trưởng khỏe, hệ miễn dịch nâng cao, khả năng miễn dịch tế bào và khả năng kháng lại vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus được cải thiện rõ. Tôm được bổ sung thảo dược có tỷ lệ chết tích lũy 40% thấp hơn so với nhóm tôm không bổ sung thảo dược là 71,1%.